“Nou, nou”, mompelen mensen terwijl ze voorzichtig een plekje zoeken in Dexter 21. “Da’s ook wat”, hoor ik twee heren tegen elkaar zeggen als ze enigszins verwonderd om zich heen kijken. Mensen blijven maar binnenkomen en in een mum van tijd zit Dexter 21 overvol met professionals die maar al te graag willen weten welke twintig vragen je moet stellen voordat je over leerdoelen begint.
Praten over ervaringen
“Safety first, de nooduitgangen bevinden zich links en rechts van mij”, grapt Jeff Kortenbosch van Inter-Ikea Systems BV als zijn sessie begint. Ruim 60 mensen kijken lachend om zich heen, want de zaal zit inderdaad zo vol dat niet iedereen een zitplaats kon bemachtigen. Praten over zijn ervaringen, dat is wat Jeff in deze workshop gaat doen. Hij geeft ons één belangrijke opdracht mee: stel je vragen! Het gesprek is immers de beste leervorm aller tijden.
Vrijwel iedereen knikt bevestigend als Jeff stelt dat training zelden de oplossing is voor een probleem. Toch werken we er allemaal aan mee. Hoe maken we dan oplossingen die er echt toe doen? Jeff stelt bij de aanvraag voor een training twintig vragen aan zijn opdrachtgever. Wat blijkt? Slechts 20% van de aanvragen leidt tot echte performance oplossingen waarbij medewerkers beter worden in hun werk.
Heb je al een oplossing?
Maar wat wil je nou echt weten voordat je over leerdoelen begint? De eerste vraag lijkt simpel: welk probleem wil je aanpakken? Toch is dit een belangrijke vraag die ervoor zorgt dat je een stap terug kunt nemen van de oplossing. Ook de derde vraag zorgt dat je als ontwikkelaar wat ruimte voor jezelf creëert: heb je al een oplossing in gedachten? Laat je klanten hierover vertellen, zegt Jeff, want zo geef je ze het gevoel dat ze al goed op weg zijn. Stap vervolgens weer van de oplossing af en vraag naar problemen en oorzaken. Met humor illustreert Jeff dit aan de hand van een voorbeeld: “Ik zou wel een geweldig zomerlichaam willen”, zegt hij terwijl hij over zijn buik wrijft, “maar hoe komt het dat ik dat nu niet heb?” Door oorzaken van een probleem te benoemen, bedenk je of trainen een passende oplossing is. Maak daarin bewuste keuzes en stel kritische vragen: wat als we niks doen? Welke impact heeft dat op de organisatie? Op die manier maak je als ontwikkelaar bewuste keuzes en committeer je jezelf aan waardevolle projecten.
Je kunt niet altijd iedereen blij maken
Met twintig vragen ontvangen bezoekers van zijn sessie ruim voldoende handreikingen om met een potentiële opdrachtgever in gesprek te gaan. Toch benoemt hij specifiek één vraag als wondervraag. Deze wondervraag zorgt voor definitie, voor impact, voor bewijs. Het antwoord op de vraag is zowel een eindstation als een startpunt, een evaluatiemiddel en een beoordelingsinstrument. Maar niet alleen die wondervraag is van belang, al die elementen zijn ingrediënten voor jouw business case. Op basis van de resultaten die je krijgt maak je een beslissing: ga je het doen of ga je het niet doen? Besteed je jouw waardevolle tijd aan dit project? Daarvoor moet je soms sterk in je schoenen staan, vertelt Jeff uit ervaring. “Je kunt niet altijd iedereen blij maken”, zegt hij. “Maar je kunt wel als professional gezien worden. Ik weet veel van mijn vak, zij weten veel van hun vak.”
Wondervraag
Als ontwikkelaar, maar ook als opdrachtgever, wil je het doel bereiken met datgene wat het meest pakkend is. Natuurlijk vraagt niemand of je die ‘vette e-learning van drie kwartier met al die slices’ hebt gezien. Vraag jezelf af: leer je mensen over een elevator pitch of geef je er een? Je neemt beslissingen die leiden tot oplossingen met impact, oplossingen die je helpen op je doel te bereiken: dat leidt tot succes. Oh, en die wondervraag? Die heb ik zojuist beantwoord.*
* Hoe ziet succes eruit?