Meekijken bij een biecht: van fout naar leerervaring

In het blog ‘Het leren van fouten doen we allemaal, toch?’ schreven we dat het vermogen om te leren van fouten alles te maken heeft met hoe je omgaat met onbedoelde afwijkingen van het verwachte of gewenste resultaat. En dat niet alleen, het is dan ook nog eens van belang deze fouten te herkennen en bespreekbaar te maken om er überhaupt van te kunnen leren.

Daarom staat de biechtstoel op Next Learning 2016: dé plek waar je een open en eerlijk gesprek kan voeren over die ene fout, misser of blunder in je carrière.

Vandaag zit Miriam Boer op de biechtstoel. Miriam is werkzaam als manager bij de Antoni van Leeuwenhoek Academie en spreker op Next Learning. Aan de hand van drie kaartensets gaan we met elkaar in gesprek. Deze sets zijn ontwikkeld om een productief gesprek rondom het thema fouten bevorderen. Lees hieronder de ervaringen van Miriam.

Leren van fouten: één van de belangrijkste wegen naar succes

Als Miriam naar haar meest succesvolle projecten kijkt, gingen die projecten vaak niet volgens het vooraf bedachte projectplan. Deze projecten werden echter wel succesvol door fouten te erkennen, open over fouten te spreken, en met elkaar verbeteringen te bedenken hoe het anders zou kunnen om alsnog tot het gewenste resultaat te komen.

De projecten die, achteraf bekeken, minder succesvol uitpakten waren de projecten waar ze teveel aan het resultaat vasthield, uit angst om niet te falen. Deze waardevolle lessen past ze nu dagelijks toe in de praktijk. De stip op de horizon heeft ze scherp, maar er is ook ruimte om te anticiperen op onverwachte wendingen, hierop te reflecteren, verbeteren en bijsturen.

De manier waarop Miriam in projecten stapt geeft mogelijkheden om tijdens het proces al te leren van fouten. We weten namelijk dat het leren van fouten stap voor stap gaat, door vast te lopen en weer los te komen.

Het delen van fouten

Als leidinggevende vind Miriam het ook belangrijk dat haar teamleden de ruimte voelen om zich te ontwikkelen. Dat betekent ook leren van hun fouten: struikelen en weer op te staan. Juist het opstaan na het struikelen zegt, volgens Miriam, iets over hun leerpotentieel.

Soms laat ze fouten ook gebeuren. Ze kijkt dan naar hoe het opgelost wordt, of er wordt gekeken naar hoe het mis kon gegaan, of er verbeteracties voor de toekomst worden opgepakt en of fouten gedeeld worden in het team. In dat leerproces ondersteunt ze.

Als leidinggevende vind ze dat wel spannend, maar uit eigen ervaring heeft ze de kracht van fouten mogen maken ingezien. Miriam geeft aan dat ze een leidinggevende had die haar een grote fout “gunde”. Na afloop kreeg ze door dat hij vooraf al wist dat het mis zou gaan. Ze was boos omdat deze fout voorkomen had kunnen worden. Haar toenmalige leidinggevende antwoordde:

“Als ik je verteld had wat je had moeten doen dan had je, maar ook het team nooit geleerd wat jullie vandaag geleerd hebben.

Dat klopte! Miriam maakt deze fout nooit meer en heeft iedere dag in haar werk nog profijt van deze les. En niet alleen zij, maar het hele team waar ze mee werkte.

Gedachten en opvattingen van mensen spelen een belangrijke rol in het al dan niet delen en leren van fouten. Het werkt het beste als je helpende dingen denkt die je ondersteunen in het onderzoeken van de situatie. Zoals, ‘door het over te hebben kan ik voorkomen dat we in de toekomst eenzelfde fout maken’. Als je er vervolgens samen over praat, bespreekt wat er is gebeurd en wat anders had gekund, dan kun je er als team van leren.

Kleine missers grote gevolgen

Dat een opeenstapeling van kleine fouten grotere gevolgen met zich mee kunnen brengen werd Miriam de dag van de biecht duidelijk. Miriam was in samenwerking met de verantwoordelijken bezig met de uitvoering van een belangrijke opleiding. Er gingen alleen diverse kleine dingen in de voorbereiding mis. Dat zorgde op de dag van de uitvoering zelf toch nog voor (on)nodige stress. Gelukkig is het allemaal goed gekomen, maar het gaf wel de nodige urgentie om het proces rondom de opleiding te vernieuwen.

De situatie die Miriam beschrijft is niet uniek. Een belangrijke reden dat veel organisaties niet leren van fouten komt door het gebrek aan ruimte en aandacht voor de ‘kleine’ dagelijkse missers. Terwijl deze vaak de eerste tekenen zijn van een mogelijk groter probleem.

Door aandacht te besteden deze kleinere fouten zouden we veel grotere fouten voorkomen.

Je fouten omtoveren tot leerervaringen? Kom naar de biechtstoel!

Aan de hand van een praktisch instrument bestaande uit stellingen, opvattingen en vragen gaan we samen verder experimenteren met productieve vormen over het voeren van gesprekken rondom fouten. Zo leren we met elkaar meer over hoe dat werkt: praten over fouten, leren van die fouten en aanpakken bedenken die je helpen fouten maken te integreren in je werk.

Ben je nieuwsgierig geworden naar het leren van fouten en wil je de onderste steen hierover boven halen? Kom dan ook naar onze expertsessie over het leren van fouten en ga aan de hand van stellingen en eigen ervaringen met ons in gesprek.

Bekijk deze expertsessie in het complete programma van Next Learning

Over Kirste den Hollander

Het leren van fouten en de biechtstoel op Next Learning zijn onderdeel van het afstudeerproject van Kirste den Hollander. Kirste studeert Educational Science and Technology aan de Universiteit van Twente. Ze is geïnteresseerd in hoe je ruimte en aandacht creëert voor leren in het dagelijkse werk. Zij voert haar afstudeeropdracht uit bij Kessels & Smit, The Learning Company waar ze deel uitmaakt van een internationale groep onderzoekers en studenten die onderzoek naar doet naar het leren van fouten.