Betere performance door de V.A.K. factor: een handig leermodel én meetinstrument
Competentie, ofwel het vermogen om te presteren, is afhankelijk van drie factoren. In dit artikel worden deze samengevat in de V.A.K. formule, waarmee VAKmensen zich onderscheiden:
- Vaardigheid
- Attitude
- Kennis
Een erg handig leermodel én meetinstrument dus!
Alex Engel, directeur Coaching Nederland, schrijft in deze blog over de aanpak.
1. Vaardigheid
Vaardigheid gaat over de vraag of een persoon mentaal of fysiek in staat is om een taak of rol uit te oefenen. Vaardigheden zijn voor een groot deel aan te leren, zowel offline als online, maar ieder heeft zijn grens. In Amerika kennen ze de uitdrukking: 'never send a duck to eagle school'. Sommige mensen, hoe aardig ook, hebben simpelweg niet het talent om een rol of functie naar behoren uit te voeren.
E-Learning werkt vooral voor het aanleren van mentale vaardigheden, maar de internet en mobile technologie biedt ook steeds meer mogelijkheid om mensen te ondersteunen bij hun fysieke vaardigheden.
2. Attitude
Ook de beste performers hebben soms even geen zin om te presteren. Je kunt nog zoveel vaardigheden of kennis in huis hebben, als de motivatie ontbreekt, dan komt je niet tot de gewenste performance.
Motivatie is overigens iets dat 'van binnenuit' komt. Vaak ontstaat motivatie doordat er een belang is, zoals waardering, succes en andere waarden. Mensen komen in actie door het nastreven van hun persoonlijke waarden; in persoonlijke ontwikkeling ook wel 'het besturingssysteem van de mens' genoemd.
Het ontwikkelen van Attitude is werk voor coaches of psychologen en gebeurt vandaag de dag ook steeds meer online.
3. Kennis
Onder meer om beslissingen te kunnen nemen en oplossingen aan te kunnen dragen is kennis onontbeerlijk.
Kennis is van de drie factoren in de V.A.K. formule het gemakkelijkst aan te leren of (online) op te halen, maar is ook het meest vluchtig van de drie. In performance support programma's kunnen professionals vaak de nodige kennis ophalen, maar voor het transformeren van die kennis naar gedrag is meer nodig, namelijk attitude en vaardigheden.
Ontwikkeling van performance
De meeste online learning concentreert zich op het toevoegen van kennis. Inmiddels zijn er ook steeds meer programma's waarmee vaardigheden en attitude te ontwikkelen zijn.
Zo werken wij bij Coaching Nederland momenteel met Active Learning Modules, waar de trainee online regelmatig zogenaamde 'learning blocks' krijgt aangereikt. Dit zijn korte oefeningen, waarmee de trainee in de dagelijkse praktijk diens kennis, maar vooral diens vaardigheden en attitude ontwikkelt.
Daarnaast werken we in de coaching met online vragenlijsten waarmee de persoonlijkheid van de trainee in beeld wordt gebracht.
Tegenwoordig zijn er ook instrumenten waarin kan worden geanalyseerd in hoeverre het vertoonde gedrag nu een talent is of een aangeleerde vaardigheid, waarbij in het laatste geval veel energie nodig is om het gedrag uit te voeren. Deze zogenaamde 'energielekken' spelen een belangrijke rol in de vitaliteit (en dus performance) van de werknemer. Ook is het weten waar zich de energielekken van een werknemer bevinden een factor om verzuim of andere vormen van prestatieverlies terug te dringen.
Het meten van performance
Bij Coaching Nederland vinden wij het heel belangrijk dat onze diensten meetbaar verschil opleveren. Vandaar dat wij in elk traject online het effect van de interventies meten.
De mate van V.A.K. zou je kunnen meten met een instrument dat de GedragsFlexibiliteitSchaal (GFS) wordt genoemd. Dit instrument geeft een beeld over hoe iemand in staat is zich in uiteenlopende situaties moeiteloos te functioneren. In feite meet je daarmee ook iemands performance (potentie). Door na afloop van het coaching of leertraject nogmaals, volgens dezelfde normen, te meten is het verschil van de interventie meetbaar.
Alex Engel is directeur van Coaching Nederland, schrijver van verschillende publicaties over coaching, docent bij Euroforum en momenteel actief in innovaties op het gebied van e-Learning.